آشنایی با موکت و انواع موکت ها (روش تولید-الیاف-رنگرزی)

موکت ( Moquette ) واژه ای فرانسوی است که بصورت عمومی معنای فرش را در ذهن متبادر می کند. این کلمه در زبان فارسی به نوعی خاص از کفپوش منسوج صنعتی داده می شود که مشخصا با سایر محصولات شناخته شده در ذهن ایرانیان در خصوص فرش، گلیم،گبه و … متفاوت است.

موکتها کفپوشهایی منسوج هستند که می توانند بافته (Woven) یا نبافته (Non Woven) باشند و با توجه به کاربردهای گوناگون، از الیافها مختلف و به روشهای مختلف که در ذیل به آنها اشاره خواهد شد تولید میشوند.

انواع موکت ها را می توان بر اساس نوع الیاف، روش بافت، فرایند رنگرزی، روش بافت و … تقسیم بندی نمود.در این مطلب سعی خواهدشد تا با ایجاد نگاهی گذرا به دسته بندی های مرسوم موکت، علاوه بر آیجاد آشنایی با انواع موکت ها ،زمینه ای جهت انتخاب مناسب موکت برای هر فضا را ،در آینده رقم بزنیم.

تقسیم بندی موکتها بر اساس نوع الیاف

۱- پشم (Wool)

پشم قدیمی ترین الیاف استفاده شده در کفپوشهاست. این الیاف ذاتا انعطافپذیر است و آلودگی را در خود نگه نمی دارد.الیافی بسیار نرم،انعطاف پذیر و بادوام است.

ویژگی های پشم به عنوان ملاکی جهت مقایسه و استاندارد سازی سایر الیافها به کار می رود.

برای آشنایی بیشتر با موکتهای پشمی می توانید “موکت با الیاف پشم (Wool Carpet)“را مطالعه کنید.

۲- نایلون (Nylon)

نایلون یا پلی امید یکی از الیافهای مصنوعی در صنعت نساجی و تولید انواع موکت است که سهمی ۷۰ درصدی در تجارت موکت را به خود اختصاص داده است.از میان الیافهای مصنوعی نایلون قویترین بوده و بیشترین حالت ارتجاعی را دارد.نایلون مقاومتی بالا در برابر له شدگی دارد و تنوع رنگ بالایی را در بر می گیرد.

برای آشنایی بیشتر با موکتهای نایلونی می توانید مقاله “موکت با الیاف نایلون-پلی آمید” را مطالعه کنید.

۳- اولفین (Polypropylene)

اولفین یا پلی پروپیلن الیافی پلیمری بر پایه اتیلن – پروپیلن است. این الیاف مقاومتی بالا در برابر رطوبت و لکه پذیری دارد. جذب آب پایین و مقاومت در برابر الکتریسیته ساکن از ویژگیهای مهم این الیاف است. اولفین ( پلی پروپیلن ) بیشتر برای فضاهایی با رفت و آمد کم مناسب هستند.

برای آشنایی بیشتر با موکتهای پلی پروپیلن می توانید مقاله “۵ نکته مهم درباره موکت با الیاف اولفین (پلی پروپیلن)” را مطالعه کنید.

۴- پلی استر (Polyester)

الیافی مصنوعی با درخشندگی رنگی بسیار خوب است. پلی استر تنوع رنگی بالایی داشته و دوام رنگی خوبی را نیز از خود نشان می دهد. الیاف پلی استر، الیافی بسیار نرم است که برای کاربردهای مسکونی توصیه می شود.

نکته جالب در مورد الیاف پلی استر قابل بازیافت بودن این الیاف و نیز استفاده از بطری های یکبار مصرف ( PET) در تولید این الیاف می باشد.

برای آشنایی بیشتر با موکتهای پشمی می توانید “موکت با الیاف پلی استر” را مطالعه کنید.

۵- تریسکتا (Triexta)

نام کامل این الیاف “پلی تری متیل تترات (PTT) ” است و در واقع جدیدترین نوع الیاف پلی استر است که توسط شرکت DUPONT اختراع و به بازار عرضه شده است.این الیاف نسبت به لکه مقاوم بوده و جذب آب بسیار کمی دارد. مقاومت به UV (اشعه ماورائ بنفش)در این الیاف بسیار خوب است.

برای آشنایی بیشتر با موکتهای پشمی می توانید مقاله “موکت تریکستا-triexta carpet fiber” را مطالعه کنید.

۶- اکریلیک (Acrylic)

الیافی است مصنوعی که ظاهری شبیه پشم دارد و بسیار سبک و نرم است. استفاده از این الیاف در تولید موکت بسیار جدید است. این الیاف قابلیت شستشوی خوبی دارد ولی با توجه به مقاومت سایشی پایین، برای مناطق پر تردد گزینه مناسبی نیست.

برای آشنایی بیشتر با موکتهای اکریلیکی می توانید “موکت اکریلیک” را مطالعه کنید.

برای مقایسه موکتهای تولید شده از انواع الیاف می توانید مقاله “انواع الیاف موکت“ را مطالعه کنید.

تقسیم بندی موکتها بر اساس روش تولید

موکتها به صورت کلی به ۳ روش تولید می شوند. برخی از این روشها کماکان یادآور روشهای کهن تولید دستبافها و زیر اندازهای سنتی است و برخی نیز با توجه به پیشرفتهای حاصل شده در صنعت نساجی جهت افزایش سرعت تولید،افزایش کیفیت،کاهش هزینه و … ایجاد شده اند. در ادامه به صورت مختصر به روشهای تولید موکت و دسته بندیهای درونی این روشها اشاره خواهیم کرد.

۱- موکتهای بافته شده (Woven)

این موکتها دارای تار و پود هستند و با بافتن الیاف به تار و پود پشتیبان تولید می شوند. در این روش تار و پود به عنوان لایه پشتیبان عمل کرده و گاهی برای افزایش استحکام از یک لایه پشتیبان دیگر هم استفاده میشود. این روش هزینه بالا و سرعت پایینی دارد و عموما برای الیافهای از جنس پشم استفاده می شود.

در روش بافت فرایند تولید به دو حالت Wilton و Axminster انحام می پذیرد.

۲- موکتهای تافتد (Tufted)

تولید موکت به روش تافتد ( Tufted) سرعتی بسیار بالاتر از روش بافت دارد(حدود ۸ برابر). امروزه با توجه به پیشرفت تکنولوژی و نیز افزایش تقاضا حدود ۹۰ درصد از انواع موکت ، با این روش تولید می شود.

مطالعه مقاله بیشتر

موکت تریکستا **نسل جدید الیافها**

روش تولید موکتهای تافتد (Tufted) اینگونه است که نخ ابتدا در لایه پشتیبان اولیه (Primary Baking) قرار گرفته و بعد از اینکه توسط چسب در محل خود محکم شد، بوسیله لایه پشتیبان ثانویه (Secondary Baking) که به لایه اول متصل می شود، این استحکام افزایش می یابد. مهمترین دسته بندی روشهای تولید موکتهای تافتد ( Tufted) به شرح زیر است. مهمترین تفاوت این روش با روش بافت (Woven) در لایه پشتیبان (Baking) است.

برای آشنایی بیشتر با انواع لایه های پشتیبان یا بکینگ موکت، می توانید مقاله “آشنایی با انواع لایه های پشتیبان در موکت” را مطالعه نمایید.

روش Cut Pile

از محبوبترین روشهای تولید انواع موکت است. در این روش نخها به صورت قائم قرار گرفته و انتهای آنها بریده می شود.

روش Loop Pile

در اين روش، حلقه ها در بافت باقی مي مانند و بريده نمی شوند. اين حلقه ها مي توانند طول های متفاوتی داشته باشند.

روش Cut & Loop Pile

از ترکیب روشهای Cut و Loop تولید می شود.با ترکیب این دو روش و تغییر در ارتفاع نخها و چیدمان ترکیب تنوع بسیار زیادی در سطح و ظاهر موکت ایجاد می شود.

۳- موکتهای بافته نشده (Non Woven)

موکتهای بافته نشده یا موکتهای نمدی، موکتهایی هستند که در تولید آنها فرآیند بافت حذف شده و موکت حاصل اتصال الیافها به یکدیگر است. در این روش الیافها توسط چسب و فشار غلتکها در هم پیچیده شده و لایه موکت را تشکیل می دهند.

تقسیم بندی موکتها بر اساس فرایند رنگرزی

از دیگر عوامل تاثیر گذار در تقسیم بندی انواع موکت ها نحوه رنگرزی الیاف مورد استفاده در موکت و یا نحوه رنگرزی موکت است. رنگرزی الیاف بطور کلی به دو روش عمده و اصلی انجام می شود که هر یک از این روشها، خود دارای انواع گوناگون و دسته بندی های مختلفی هستند. نحوه رنگرزی انواع موکت بطور مستقیم در دوام و ثبات رنگ موکت و در نتیجه در نحوه استفاده- فضای مورد استفاده و ترافیک عبوری- اثر گذار خواهد بود.

روشهای اصلی رنگرزی الیاف

Pre-Dyeing

در این روش، رنگرزی الیاف قبل از مرحله بافت انجام میگیرد و الیاف مورد استفاده با توجه به شرایط و روش انتخابی رنگ شده و محصول نهایی ( موکت ) با استفاده از نخهای رنگی بافته می شود. از مهمترین روشهای رنگرزی الیاف قبل از بافت می توان به موارد زیر اشاره کرد.

Solution Dyeing : قبل از اکسترود پلیمر مذاب و تولید الیاف، با اضافه کردن رنگدانه ها به مذاب، رنگرزی صورت می گیرد. این روش صرفا برای الیاف مصنوعی قابل استفاده می باشد.

Yarn Dyeing : در این روش، بعد از تولید شدن الیاف و قبل از مرحله بافت، رنگرزی صورت می گیرد. از جمله روشهای اجرای Yarn Dyeing قرار دادن الیاف در وان رنگ می باشد.این روش رنگرزی برای الیافهایی از جنس پشم، پلی استر و برخی نایلونها قابل استفاده است.

Post-Dyeing

در این روش رنگرزی، پس از انجام بافت رنگرزی صورت گرفته و رنگرزی مستقیما روی منسوجات ( از جمله موکت ) انجام می شود . به این صورت که ابتدا موکت توسط نخهای همرنگ بافته شده و پس از انجام بافت، رنگرزی صورت می پذیرد. از مهمترین روشهای انجام رنگرزی محصول پس از بافت می توان به موارد زیر اشاره کرد.

Piece Dyeing : این روش بیشتر برای الیافهای نایلون و پلی استر قابل استفاده است. در این روش رنگرزی روی موکت بافته شده ( قبل از نصب لایه Backing ) صورت می گیرد.

Printng : این روش نوعی از فرایند چاپ رنگ است که روی موکتها صورت می پذیرد. تنوعی نامحدود در طرح و رنگ را در بر گرفته ولی دوام و پایداری بالایی را ارائه نمی کند. استفاده از مواد تمیز کننده ای که مورد تائید تولید کننده موکت نباشد ، می تواند به رنگ موکت آسیب جدی وارد کند.

برای آشنایی بیشتر با فرایند رنگرزی موکت می توانید مقاله “۶ روش رنگرزی موکت” را مطالعه کنید.

مطالب زیر را از دست ندهید

در خبرنامه ما عضو شوید

در خبرنامه ما عضو شوید

آشنایی با موکت و انواع موکت ها (روش تولید-الیاف-رنگرزی)