کفپوش زمین بسکتبال
کیفیت مطلوب کفپوش زمین بسکتبال بسیار مهم است، زیرا حتی کمترین اختلاف در بازدهی، احساس، و هموار بودن زمین می تواند چگونگی و راحتی انجام بازی روی آن را تحت تاثیر قرار دهد. کفپوش ورزشی زمین بسکتبال باید سخت، محکم و سفت باشد تا برگشت توپ پس از برخورد با آن طبق الزامات استانداردی و به صورت یکنواخت باشد. برای آشنایی بیشتر مقاله استاندارد کفپوشهای ورزشی را مطالعه نمائید. کفپوش زمین بسکتبال همچنین باید با دوام باشد تا سطح آن بر اثر ضربه مداوم دچار ضربه و هوازدگی نشود. باتوجه به آنچه گفته شد، چند گزینه برای کفپوش زمین بسکتبال با توجه به الزامات سخت آن، مناسب هستند که در ادامه به آنها اشاره می شود:
کفپوشهای چوبی زمین بسکتبال
ورزش بسکتبال زمانی ابداع شد که از آقای جیمز نایسمیت خواسته شد تا یک ورزش در فضای داخلی را برای کودکان کشور انگلستان به منظور گذراندن زمستانهای طولانی ایجاد کند. اولین ورزشی که در ورزشگاه انجام شد روی کفپوش چوب افرا بود. و این موضوع جرقه ای شد تا علیرغم وجود تکنولوژی های جدید کارخانه ها، همچنان مصالح چوبهای سخت (Hardwood) یک کفپوش مناسب برای عمده زمین های بازی در فضاهای داخلی باشند، حتی برای ورزشهای تیمی حرفه ای.
چوب افرا (Maple): این نوع کفپوش به دلیل داشتن ساختار فشرده و بافت محکم چوب افرا، به صورت خاص برای زمین بسکتبال بسیار مناسب است. این خاصیت به جلوگیری از ایجاد ذرات ریز باقیمانده براثر فرو رفتن و ضربه سطح کمک می کند و نواقص بسیار ریز که در طول زمان بزرگتر و بزرگتر می شوند هم به وجود نمی آیند. به علاوه، چوب افرا در برابر شکستن و متلاشی شدن مقاوم است و کارایی کافی دارد تا در طول زمان بهره برداری رفتار توپ را پس از برخورد با کفپوش بدون کاهش سرعت (از حد مجاز استاندارد) حفظ کند.
دیگر چوبها: همچنانکه چوب افرا بعنوان کفپوش زمین بسکتبال در فضای داخلی ایده آل بوده و برای انجام یک بازی حرفه ای روی آن استاندارد است، بسیاری از ورزشگاهها و زمین های بازی محلی، طیف وسیعی از دیگر چوبهای سخت (Hardwood) که ارزانتر هم هستند را بعنوان کفپوش استفاده می کنند. اگرچه با این کار در هزینه صرفه جویی قابل ملاحظه ای می شود، بسیار مهم است که مصالحی را انتخاب کنید که مقاومت کافی در برابر ضربات بازی بسکتبال را داشته باشند، چرا که در غیر این صورت هزینه تعمیر و تعویض کفپوش خراب شده، جبران صرفه جویی انجام شده خرید مصالح ارزان را خواهد کرد!
پوشش چوب سخت: زمین بسکتبال باید تا جای ممکن هموار و مسطح باشد، بنابراین پس از اینکه قطعات کفپوش چوبی نصب شدند، باید ناهمواری های جزئی آن تراز شوند و یک سطح هموار و صاف ایجاد شود. پس، چند روکش پلی یورتان برای محافظت از چوب روی آن اجرا می شود و ظاهر آن شفاف و براق خواهد شد. در این مرحله، خطوط و نشانه گذاری های زمین بازی روی کفپوش رنگ می شوند. در نهایت، دو لایه یا بیشتر از جنس پلی یورتان برای لمینیت کردن تصویر کفپوش به صورت یک قطعه جامد روی کف اجرا می شوند.
کفپوش لاستیکی: برخی کارخانه ها امروزه شروع به تولید و گسترش مواد لاستیکی مصنوعی کرده اند که مقاومت و سقتی لازم برای زمین بسکتبال را دارا هستند و ایمنی بیشتری را برای سلامت ورزشکاران براثر افتادن و حتی ضریب برگشت توپ ایجاد می کنند. این کفپوش ها معمولا از پلی پروپیلن PP تشکیل شده اند که در قطعات قالب بندی شده مکعبی تولید شده و داخل یکدیگر به صورت کام و زبانه چفت می شوند که اجرای آنها بسیار ساده تر می شود.
زمین های بسکتبال سبز: کفپوش های زمین بسکتبال دوستدار محیط زیست می تواند به صورت کارخانه ای از منابع چوبهای بازیافتی تولید شوند. درختهای تولید شیره صمغ (Rubber tree) برای استفاده از شیره آنها کشت می شوند که در یک بازه 25 ساله خواهد بود و بعد از آن عمر آن تمام می شود. با استفاده مجدد از آنها برای زمین بسکتبال، کارخانه های تولید کفپوش می توانند به کاهش حجم زباله و استفاده از مواد بازیافتی کمک کنند. بسیاری از کفپوش های چوبی زمین بسکتبال پس از اتمام طول عمر مفید زمین بازی قابلیت بازیافت برای استفاده در پروژه آینده را دارند.
کفپوش زمین فضای باز
چوب افرا و دیگر گزینه های کفپوش های چوب سخت معمولا برای فضای باز و بیرونی مناسب نیستند، و فرایند آب بند کردن آنها بسیاری از خواص و مزایای آنها را از بین می برد. به همین دلیل، بسیاری از زمین های بسکتبال در فضای باز از جنس بتن و یا آسفالت هستند که به آسانی در دسترس بوده و برای هر شرایط آب و هوایی هم مناسب هستند. در بسیاری موارد، سبد و تجهیزات زمین بسکتبال می تواند مستقیما روی سطح بتنی که مسطح و هموار است اجرا شود.
لازم به ذکر است در برخی موارد از چمن مصنوعی ورزشی و یا کفپوش لاستیکی گرانولی بعنوان کفپوش ورزشی زمین بسکتبال در فضای باز استفاده می شود. باید به این نکته توجه شود که این موارد بیشتر حالت تفریحی دارند و عمدتا برای زمین با یک سبد بسکتبال و در مقیاس کوچک هستند و به صورت کلی شرایط استاندارد کفپوش ورزشی زمین بسکتبال حرفه ای و تخصصی را ندارند.
زیرسازی زمین بسکتبال
بجز زمین های بازی خصوصی، مردم کفپوش ورزشی رویه را روی زیرسازی بتنی و یا پلای وود Plywood موجود اجرا می کنند. برای زمین های بازی حرفه ای، شما باید یک سطح ایجاد کنید که به اندازه کافی سخت و محکم باشد تا دریبل و حرکت ورزشکاران روی آن به راحتی انجام شود و همچنین برخی کارایی های دیگر همانند کاهش اثر ضربه به وزشکاران هنگام دویدن و پرش روی کفپوش را دارا باشد. این کفپوش ارتوپدیک با استفاده از زیرسازی بالشتکی و مواد مناسب برای لایه های زیرسازی ایجاد می شود. صفحات لاستیکی پرشده با هوا نمونه ای از همین زیرسازی ها است.
نگهداری زمین بسکتبال
حداقل یکبار در سال کل سطح زمین بستکتبال باید با یک لایه تازه از جنس پلی یورتان روکش شود تا شفافیت و براقیت سطح حفظ شود. اگر زمین بازی برای دیگر فعالیتها همچون مراسم رقص و مهمانیها استفاده می شود، براثر ضربه کفشهای کارکنان و مردم که عمدتا غیر ورزشی است و همچنین پایه مبلها روی کفپوش زودتر آسیب می بیند. در این حالت نیاز به داشتن یک دستورالعمل نگهداری زمین بازی است که توسط تولید کننده کفپوش ورزشی ارائه شده و باید برای حفظ کیفیت کارایی و ظاهر زمین از آن پیروی کرد.
برای تمیزکاری روزانه، کفپوش باید با استفاده از پارچه های مرطوب و تمیز کننده های مناسب کف، به صورت روزانه تمیز شود. همچنین در انتها با استفاده از پارچه و وسایل مناسب خشک شود تا ذرات ریز و کثیفی غیرقابل رویت از روی سطح جمع شود. اگر به هر دلیلی روی سطح مایعی ریخته شود، باید در سریعترین زمان ممکن از روی کفپوش پاک شود.
کفپوش زمین بسکتبال حرفه ای (تخصصی)
طبیعت حساس کفپوش زمین بسکتبال در سطح حرفخ ای بدان معنی است که باید سطح کنترل کیفیت آن کاملا رعایت شود. در مواردی که قطعات چوبی کفپوش توسط دست ساخته می شوند، مهم است که توسط یک بازرس حرفه ای که حداقل یکسال آموزش دیده است، برای یافتن عیوب کفپوش بازرسی و کنترل شود.
تنها چوب افرای درجه 1 که بدون گره و زدگی باشد برای کفپوش زمین بسکتبال حرفه ای می تواند استفاده شود. درختای این چوب به صورت ویژه بین ماههای مرداد و اسفند بریده می شوند تا اطمینان حاصل شود که مقدار شیره و صمغ موجود در آن حداقل است. همچنین میانگین مقدار موردنیاز یک زمین بسکتبال حدود 100-80 درخت به ارتفاع حدود 15 متر است. این درختها پس از قطع شدن به ابعاد کوچکتر تقسیم شده و در کوره در معرض گرما و بخار قرار می گیرند تا حشرات و موریانه های داخل چوب از بین بروند و سپس آنها را خشک می کنند.
روش نصب آنها متفاوت است و بستگی به نوع استفاده از زمین دارد. اگر قرار است زمین چندمنظوره باشد و برای دیگر مراسم از آن استفاده شود، باید کفپوش های چوبی زمین بستکتبال از نوع جداکردنی و قابل جابجایی باشد. برای این کار قطعات به پانلهای بزرگ تبدیل می شوند و باهمدیگر روی بخش زیرسازی قرار می گیرند و توسط باندهای فلزی به آن می چسبند. برای حالت نصب دائم کفپوش، قطعات به صورت تکی و جداگانه بریده می شوند و توسط پرچ، میخ و یا چسب به کف می چسبند.
کفپوش یک زمین بسکتبال حرفه ای حدود 100-80 هزار دلار هزینه دارد.
کتاب جامع آشنایی با کفپوش های ورزشی
جهت دریافت کتاب آشنایی با کفپوش های ورزشی زیر را تکمیل نمایید.
با ما همراه باشید.
جهت اطلاع از آخرین اخبار، مقالات، فیلم های آموزشی، محصولات و برندهای صنعت کفپوش در خبرنامه شیدارک عضو شوید.