مقاومت به لغزندگی در کفپوشها – بخش نخست

آزمون مقاومت سطوح در برابر لغزش و سُر خورگی یا آزمون مقاومت به لغزندگی ، علم اندازه گیری میزان مقاومت و ایمنی سطح در برابر لغزش و سُر خوردن است.(این آزمون  همچنین رابطه ای مستقیم با ضریب اصطکاک سطوح دارد) در این آزمون سطوح کفپوش یا در آزمایشگاه و یا در محل نصب (پس از اجرا) مورد آزمون و سنجش قرار می گیرند.

سُرخوردن افراد در مکان ها و شرایطی که اصطکاک کمی بین کفش و سطح محل رفت و آمد وجود داشته باشد مانند سطوح مرطوب یا لغزنده رخ می دهد، که منجر به حرکت بدن به عقب و در نهایت، افتادن افراد می شود.همچنین می توان این مساله را اینطور تعریف کرد که، سُر خوردن و سکندری خوردن در نتیجه تغییر غیر منتظره در تماس بین پا و زمین یا سطحی که درآن راه رفتن اتفاق می افتد، رخ می دهد که پیامدهای متفاوتی را به دنبال دارد. بر طبق بررسی هاي اداره ایمنی و بهداشت (HSE) انگلستان ۲۵ درصد از حوادث در بخش تولید، مربوط به حوادث لغزیدن و سُرخوردن خوردن است.
یکی از مهمترین آیتم ها و شاخصهایی که در مورد سطح هر کفپوش مورد بررسی قرار می گیرد، میزان مقاومت سطح کفپوش به لغزندگی و سُر خوردن است. این موضوع وقتی اهمیت بیشتری پیدا می کند که کفپوش در فضا یا شرایطی، مورد استفاده قرار گیرد که خطر لغزندگی را افزایش دهد. به عنوان مثال اگر کفپوش روی یک رمپ نصب شده باشد یا کفپوش در فضایی که همیشه خیس و مرطوب است، مانند استخر مورد استفاده قرار گیرد، خطر و ریسک لغزش و سُر خوردن افراد افزایش خواهد یافت و در این شرایط میزان لغزندگی سطحی کفپوش، یکی از مهمترین شاخصهای ایمنی در آن فضا خواهد بود. به همین دلیل تمام تولیدکنندگان کفپوش میزان لغزندگی، محصولات خود را مطابق یکی از استانداردهای ملی یا بین المللی روی محصولات خود درج می کنند.

پیکتوگرامهای استاندارد برای نشان دادن میزان مقاومت به لغزندگی در کفپوشها

“شیدارک” در مجموعه ای از مقالات به معرفی و بررسی متداول ترین و رایج ترین استانداردهای سنجش میزان مقاومت سطوح به لغزندگی و سُر خوردن خواهد پرداخت و جداولی برای استفاده راحت تر مهندسین از این استانداردها ارائه خواهد نمود.

آزمون ها و تستهای سنجش میزان مقاومت سطوح و کفپوشها به سُرخودن و لغزیدن را با توجه به نوع آزمون می توان بصورت زیر دسته بندی کرد.

• تست پاندول یا آونگ (Pendulum Test)

• تستهای رمپ و سطح شیبدار (Ramp Test)

• تستهایی که توسط دستگاهای پرتابل انجام می شوند.

انتخاب روش سنجش میزان لغزندگی یک کفپوش بستگی به نوع کفپوش و همچنین نوع استفاده از کفپوش (کاربری فضایی که کفپوش در آن نصب می شود) دارد.

برای آشنایی با آزمون تعیین مقاومت به لغزندگی سطوح به سطح شیبدار، می تواند مقاله“مقاومت به لغزندگی در کفپوشها – بخش دوم” را مطالعه نمایید.

تعیین میزان لغزندگی کفپوش به روش پاندول با آونگ – Pendulum Test

این روش آزمون و تست از اولین و مرسوم ترین تستهایی است که، در مورد سنجش میزان لغزندگی کفپوشها مورد استفاده قرار می گیرد. در این تست با شبیه سازی حرکت پا روی سطح کفپوش، اقدام به تعیین میزان لغزش پذیری سطح می کنند. تحقیقات و تجربیات بدست امده در طول زمان نشان داده است که این تست از نظر نتایج بدست آمده ، بسیار معتبر و قابل اطمینان است.

از ویزگی های عمده این روش آزمون، قابلیت انجام این تست روی کفپوش اجرا شده و پس از اجرای کفپوش است. بدیهی است که اجرای تست در آزمایشگاه نیز و بر روی محصول اولیه،کاملا و به اسانی با این روش قابل اجراست.

از مهمترین مزایای این روش آزمون مقاومت به لغزندگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:

• دستگاه آزمون ، قابل حمل است و قابلیت اجرای تست پس از نصب کفپوش در پروژه نیز وجود دارد این مزیت همچنین این امکان را فراهم می کند که در صورت وقوع حادثه، امکان اجرای تست در محل حادثه حادثه وجود داشته باشد.
• آزمون روی سطح مرطوب به آب انجام می شود که بیشترین نوع آلودگی سطح کفپوشهاست.
• اپراتور در نتیجه آزمون کمترین اثر گذاری را دارد.

نمونه از دستگاه تست آونگ

روش آزمون پاندول یا آونگ برای تعیین میزان لغزندگی سطح یک کفپوش، مطابق با استانداردهای زیر انجام می گیرد:

• استاندارد BS 7976 برای آزمون سطوح پیاده رو
• استاندارد EN 1341 برای آزمون سطوح سنگفرش خارجی
• استاندارد EN 14231 برای آزمون سطوح سنگهای طبیعی (مدولار)

از بین استاندادهای بالا  استاندارد BS 7976 از همه مهمتر و مرسوم تر می باشد و نتایج حاصل از این تست بسیار قابل اتکا هستند.

تست پاندول (BS 7976)

دستگاه تست آونگ و نحوه عملکرد آن

دستگاه تست آونگ و پاندولی که با توجه به استاندارد BS 7976 مورد استفاده قرار می گیرد، یک پاشنه کفش شبیه سازی شده و نوسانی است که در یک سطح کنترل شده و مشخص از کفپوش، به شیوه ای کنترل شده برای شبیه سازی لغزش روی سطح یک کفپوش مرطوب، حرکت می کند.

میزان لغزش کفپوش دارای اثر مستقیم و قابل اندازه گیری بر روی مقدار آونگ است.کفپوش هایی که نتایج تست پاندول آنها در حالت خیس و مرطوب از  ≥ ۳۶ است دارای پتانسیل لغزش کم است.

ارزش تست پاندول (PTV) نشانگر دقیق لغزش پذیری سطح کفپوش است. PTV مخفف Pendulum Test Value یا مقدار عددی تست پاندول است.

جدول میزان مقاومت سطح نسبت به لغزندگی بر اساس میزان عددی آزمون آونگ و میزان احتمال لغزندگی

انجام آزمون مقاومت نسبت به لغزش روی سطح آسفالت خیابان ( تست آونگ یا تست پاندول )

انجام آزمون مقاومت نسبت به لغزش روی سطح کفپوش ورزشی ( تست آونگ یا تست پاندول )